województwo ŁODZKIE
TUM
Skansen w Tumie
Podczas naszych wojaży po województwoie łódzkim zawitaliśmy na ziemię łęczycką. Po obejrzeniu słynnej kolegiaty tumskiej nasza uwagę zwrócił niezywkle malowniczy skansen znajdujący się tuż przy romańskiej świątyni. Postanowiliśmy zwiedzić ten urokliwy park etnograficzny.
Wędrując między starymi chałupami obejrzeliśmy drewniane kapliczki, charakterystyczne dla tych okolic. Miając stodołę, kuźnię oraz olejarnię dotarliśmy do wiatrka kozłowego pęłniące niegdy rolę młyna. Na uwagę zasługują również rekonstrukcję piecy chlebowego oraz garncarskiego. Nasz spacer zakończyliśmy przy piwniczce ziemnej, prawdopodobnie z 1848 jak głosi data nad wejściem.
Zapraszamy serdecznie do tego cudownego miejsca. Prawodpodobnie w maju powinno zostać już otwarte dla zwiedzających 😉
kolegiata w Tumie
W drodze do Łodzi odwiedziliśmy XII wieczną Kolegiatę w Tumie określaną jako najlepszy z przykładów architektury romańskiej w Polsce.
Nie jest znana dokładna data rozpoczęcia budowy świątyni w stylu romańskim. Być może nastąpiło to w roku 1149 z inicjatywy metropolity gnieźnieńskiego Janika. Żywe w średniowieczu na ziemi łęczyckiej legendy i podania dotyczące diabła Boruty związane są także z budową kolegiaty; jedno z nich mówi, że widoczne na krawędziach ścian wieży wgłębienia to ślady pazurów Boruty, który nie chciał pozwolić na postawienie kościoła i próbował przewrócić jego wieże. Konsekracja kościoła, być może jeszcze w pełni nieukończonego, odbyła się 21 maja 1161; wziął w niej udział m.in. następca zmarłego około 1148 arcybiskupa Jakuba, arcybiskup Janik, a także wszyscy polscy biskupi i książęta. Kościół jako patronów otrzymał – tak jak znajdujące się tu wcześniej benedyktyńskie opactwo – Najświętszą Marię Pannę i św. Aleksego.
Od tego czasu w kolegiacie tumskiej odbyło się 21 synodów prowincjonalnych, nazywanych synodami łęczyckimi. Pierwszy z nich zwołano w 1181, ostatni odbył się w 1547.
Romańska budowla, zbudowana z granitu, piaskowca i kamienia polnego, prócz oczywistej funkcji religijnej, mogła służyć za schronienie dla okolicznej ludności (funkcja refugialna). Wskazuje na to między innymi częściowa inkastelacja świątyni. W 1241 oparła się najazdowi Tatarów, ale w Zielone Świątki 1293 (albo 1294) Litwini pod wodzą Witenesa zdołali ją zdobyć; część ludności, która się schroniła w kościele powiedli ze sobą w niewolę, a pozostałych zabili lub wraz z kolegiatą spalili (w tym czasie spłonął też gród łęczycki), czego ślady widoczne są do dziś na południowy zachód od kolegiaty).
Kilkanaście lat później, w 1306 Łęczycę najechali Krzyżacy, którzy wrócili tu raz jeszcze w 1331. Przez kilka dziesięcioleci kolegiata pozostawała zrujnowana.
Podczas późniejszych prac nad jej odbudową zacierano częściowo jej dotychczasowy romański charakter.
Zapraszamy do odwiedzenia tego niezwykłego miejsca!
Sylwia & Bartek
tum – województwo łodzkie
Mapy & ciekawostki
"Turyści nie wiedzą gdzie byli, podróżnicy nie wiedzą gdzie będą."
Paul Theroux
