województwo świętokrzyskie
Chęciny i okolice
Zamek w Chęcinach
W pewien słoneczny dzień udaliśmy się na pobliski, średniowieczny zamek, gdzie wcześniej zacni Panowie urzędowali 
Pierwsze wzmianki o warowni pochodzą z czasów Władysława Łokietka, po śmierci którego pieczę nad warownią objął Kazimierz Wielki. Zamienił on zamek w niezdobytą przez ponad 250 lat królewską fortecę, znacznie go rozbudowując. W Chęcinach rezydowała wówczas druga żona króla – Adelajda. W późniejszych latach zamieszkiwały tu także: siostra Kazimierza Wielkiego – Elżbieta Łokietkówna, żona Władysława Jagiełły – Zofia Holszańska, z synem Władysławem Warneńczykiem oraz żona Zygmunta Starego – Bona. Zamek przez długie lata używany był w charakterze więzienia stanu. Osadzono tu m.in. Andrzeja Wingolda (oskarżonego o podburzanie Rusi przyrodniego brata Władysława Jagiełły), Warcisława z Gotartowic oraz znaczniejszych jeńców schwytanych po grunwaldzkiej wiktorii, między innymi Michała Küchmeistra – wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego (1414–1422).
W XVI w. zamek zaczął podupadać. W 1588 r. sejm zarządził przeniesienie ksiąg ziemskich z warowni do położonego u jej podnóża chęcińskiego kościoła. W 1607, w czasie Rokoszu Zebrzydowskiego fortyfikacje zostały zniszczone, a zabudowania spalone. Zamek na krótko odzyskał dawną świetność po przebudowie zainicjowanej przez starostę chęcińskiego, Stanisława Branickiego, jednak już w latach 1655–1657 został doszczętnie zniszczony najpierw przez Szwedów, a następnie przez szturm oddziałów Rakoczego. Dzieło zniszczenia dokończyła w 1707 r. kolejna okupacja szwedzka. Wtedy to zamek opuścili ostatni mieszkańcy. Przez następne stulecia średniowieczne mury stanowiły głównie darmowe źródło materiału budowlanego dla miejscowych wieśniaków. Podczas I wojny światowej ucierpiała jedna z wież, wykorzystywana przez Rosjan jako punkt obserwacyjny.
Losy warowni nie były również obojętne Stefanowi Żeromskiemu, który pisał o Chęcinach w swym Dzienniku z lat 80. XIX w., a także Henrykowi Sienkiewiczowi, który opublikował list w sprawie ochrony ruin. W Polsce międzywojennej ogromny wkład w uratowanie zamku wniósł ówczesny burmistrz Chęcin, Edmund Padechowicz. Przeprowadził on, mimo skromnych funduszy, szereg prac zabezpieczających budowlę przed zupełnym zniszczeniem. Po II wojnie światowej odrestaurowano wieże, na jednej z nich urządzając punkt widokowy. Podczas prowadzonych przez ostatnie lata prac adaptacyjno-renowacyjnych budowla została zabezpieczona w formie trwałej ruiny.
KAmienica Niemczówka
Kamienica Niemczówka to perełka renesansowej zabudowy mieszczańskiej Chęcin. Jej powstanie datowane jest na rok 1570. Informuje o tym zachowany portal drzwiowy nad wejściem do Sali Małej.
W najstarszej części mieści się Centrum Informacji Turystycznej i Historycznej Gminy Chęciny.
W zabytkowych podziemiach kamienicy „Niemczówka” zaaranżowana została wystawa stała reprodukcji zdjęć, z kręconego przez Jerzego Hoffmana w latach 60-tych XX w. filmu „Pan Wołodyjowski”. Nie jest ona przypadkowa! Ekranizacji słynnego z Sienkiewiczowskiej Trylogii oblężenia Kamieńca Podolskiego dokonano właśnie w pobliżu średniowiecznego zamku chęcińskiego!
dwór starostów chęcińskich
Zabytkowy dwór starostów chęcińskich w stylu barokowym został wybudowany w XVII wieku na polecenie Stanisława Branickiego – ówczesnego starosty chęcińskiego.
Budynek został wzniesiony w miejscu folwarku o charakterze obronnym między 1615 a 1620 rokiem. W ostatnich latach zostały przeprowadzone prace rekonstrukcyjne, w wyniku których niszczejący dwór odzyskał swój dawny blask. Dziś mieści się w nim Centrum Konferencyjno-Szkoleniowe, jednak możliwe jest jego zwiedzanie.
Goście mogą wraz z przewodnikiem obejrzeć odrestaurowaną dwukondygnacyjną część główną, łącznik oraz oficynę.
Obok Dworu znajdują się dwa stawy będące pozostałością dawnej fosy obronnej. Przed wejściem do budynku dla zwiedzających udostępnione są malownicze ogrody barokowe. W odległości ok. 200 metrów od dworu znajduje się ponad 300-letnia aleja lipowa oraz Brama Triumfalna – wzniesiona w 1674 r., by upamiętnić triumfy króla Jana III Sobieskiego.
Centrum Nauki Leonarda da vinci
Centrum Nauki Leonardo da Vinci w Chęcinach powstało w 2014 roku, stanowi drugi co do wielkości kompleks naukowo – techniczny w Polsce, po Centrum Nauki Kopernik w Warszawie. Jest to unikatowa atrakcja, która propaguje nowoczesną naukę poprzez zabawę, dając możliwość korzystania z najnowocześniejszego sprzętu interaktywnego i ekspozycji z całego świata.
W centrum prowadzone są dwie wystawy o charakterze multimedialno – mechatronicznym:
– „Człowiek – niezwykła maszyna”, podejmująca zagadnienia związane z budową i funkcjami życiowymi człowieka.
– „Człowiek – trybik w machinie przyrody”, dotycząca zagadnień ekologiczno – przyrodniczych.
– Warsztaty naukowe dla dzieci i młodzieży – prowadzone w pełni wyposażonych laboratoriach przez wykwalifikowaną kadrę edukatorów.
– Pokazy naukowe – prowadzone na przystosowanej do większej publiczności auli.
– Ekspozycja zewnętrzna – tereny zielone otaczające budynek Centrum, w postaci zjawiskowego ogrodu, w który wkomponowaliśmy wiele eksponatów naukowych.
Organizowane są warsztaty prowadzone w pełni wyposażonych laboratoriach i przez wykwalifikowaną kadrę, a także pokazy naukowe w auli dla publiczności. To idealne miejsce dla rodzin z dziećmi, grup szkolnych, aktywnych seniorów… dla wszystkich!
park Etnograficzny - Tokarnia
Park Etnograficzny, w którym znajdują się stałe ekspozycje budownictwa wiejskiego, małomiasteczkowego i dworskiego, usytuowany jest w Tokarni, około 20 kilometrów od Kielc. Skansen, położony w malowniczym zakolu Czarnej Nidy, liczy aż 65 hektarów, z czego 20 hektarów stanowi las. Zróżnicowanie terenu skansenu pozwala prezentować zabytkowe budynki w warunkach zbliżonych do naturalnych.
Założenia merytoryczne i naukowe ekspozycji opracował w 1971 roku etnograf, prof. dr hab. Roman Reinfuss z Pracowni Badania Polskiej Sztuki Ludowej Instytutu Sztuki przy Polskiej Akademii Nauk.
Plan zabudowy Parku Etnograficznego przewiduje gromadzenie i eksponowanie zabytków architektury w kilku zwartych sektorach. Są one reprezentatywne dla etnograficznych subregionów Kielecczyzny, czyli kolejno terenów: Gór Świętokrzyskich, Wyżyny Sandomierskiej, Niecki Nidziańskiej i Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Dodatkowo, w skansenie przewidziano stworzenie repliki małomiasteczkowego rynku, nawiązującego do dziewiętnastowiecznego układu urbanistycznego miejscowości takich jak Daleszyce, Chęciny, Wąchock, Łagów czy Suchedniów.
Dla odtworzenia pełnego, wiarygodnego historycznie obrazu życia społeczności wsi i miasteczek, w Muzeum prezentuje się również wysokiej klasy zabytki sakralne, a także małą architekturę tego typu: przydrożne krzyże, kapliczki i figury. W skansenie zobaczyć można także wspaniałe przykłady budownictwa dworsko-folwarcznego. Na podstawie badań archiwalnych i terenowych, odtworzono tu również istotne elementy dawnego środowiska przyrodniczego. Zgodnie z naukowymi ustaleniami przy poszczególnych obiektach zaaranżowane są przydomowe ogródki, a także pola uprawne.
Jaskinia Raj
Po zwiedzeniu zamku w Chęcinach, chcemy Was zaprosić do Jaskini Raj, położona w pobliżu Chęcin na terenie rezerwatu przyrody Jaskinia Raj, 11 km na południowy zachód od Kielc.
Jaskinia Raj znajduje się we wnętrzu niewielkiego wzniesienia Malik o wysokości około 270 m n.p.m. Jest to niewielka jaskinia o rozwinięciu poziomym, łączna długość jej korytarzy wynosi 240 metrów.
Długość trasy wycieczkowej wynosi 180 m; zwiedzanie trwa około 45 minut. Zainstalowane jest tu oświetlenie elektryczne. Zwiedzanie odbywa się pod opieką przewodnika w grupach maksymalnie 15-osobowych. Jaskinię można zwiedzać od 15 stycznia do 15 listopada; w poniedziałki, Święta Wielkanocne, 31 sierpnia oraz 1 listopada jaskinia jest nieczynna.
Wejście do jaskini Raj prowadzi przez pawilon wejściowy, w którym mieszczą się kasy biletowe, kawiarnia i niewielkie muzeum. Wystawa muzealna przedstawia geologię, historię i znaleziska archeologiczne oraz paleontologiczne wydobyte podczas eksploracji jaskini przez ekipy naukowców.
Do jaskini wejście prowadzi przez sztucznie przekopany chodnik o długości 21 metrów. Wewnątrz jaskini panuje stała temperatura, która wynosi ok. 9 °C, a wilgotność wynosi ok. 95%. Trasa wiedzie przez Komorę Wstępną, Komorę Złomisk, ponownie przez sztucznie przekopany chodnik do Sali Kolumnowej. Po przejściu przez mostek trasa prowadzi przez najbogatszą w nacieki Salę Stalaktytową przez Salę Wysoką i Komorę Wstępną do pawilonu muzealnego i wyjścia.
W samej jaskini można obejrzeć bogate i różnorodne formy naciekowe, czasem o oryginalnych kształtach, jak stalaktyty, stalagmity, kolumny naciekowe, draperie, perły jaskiniowe, misy martwicowe, jeziorka i „pola ryżowe”. Naliczono łącznie 47 518 form naciekowych, w tym 47 173 stalaktytów. Najwyższy stalagmit mierzy 77 cm, zaś najgrubszy ma 6,27 m obwodu podstawy. Najwyższa kolumna naciekowa (stalagnat) ma 1,95 m wysokości.
W sezonie zimowym jaskinia Raj jest miejscem hibernacji nietoperzy, głównie nocka dużego. Łącznie naliczono tu 9 gatunków tych latających ssaków.
chęciny – województwo świętokrzyskie
Mapy & ciekawostki
"Turyści nie wiedzą gdzie byli, podróżnicy nie wiedzą gdzie będą."
Paul Theroux
