województwo Lubelskie
Lublin
20 ciekawych miejsc w Lublinie
1. Zamek w Lublinie
Początki zamku związane są z powstaniem w XII wieku kasztelanii lubelskiej. Za czasów Kazimierza Sprawiedliwego został wzniesiony na wzgórzu gród umocniony drewniano-ziemnym wałem. W 2. połowie XIII lub na początku XIV wieku w obrębie górnej części grodu wybudowano murowaną wieżę obronno-rezydencjonalną (donżon, stołp). Wieża była pierwszym murowanym obiektem zamku.
W XIV wieku za panowania Kazimierza Wielkiego wzniesiono murowany zamek otoczony murem obronnym z bramą od zachodu. Wybudowano pierwszy gotycki pałac dla króla oraz basztę żydowską. Zamek, leżący na królewskim szlaku z Krakowa do Wilna, cieszył się zainteresowaniem i opieką Jagiellonów. Tu pod kuratelą Jana Długosza wychowali się synowie Kazimierza Jagiellończyka.
Około 1520 roku Zygmunt Stary zapoczątkował przebudowę zamku na okazałą renesansową rezydencję królewską, zatrudniając między innymi włoskich mistrzów sprowadzonych z Krakowa. Wybudowano nową bramę z wieżą, czworoboczną basztę, kamienicę Grodzką, podwyższono pałac królewski ozdabiając go attykami.
W 1569 roku w murach zamku obradował sejm, na którym podpisano akt unii polsko-litewskiej – unię lubelską. 19 lipca 1569 na sejmie w Lublinie książę pruski Albrecht Fryderyk Hohenzollern złożył hołd lenny Zygmuntowi II Augustowi, co obecny wówczas Jan Kochanowski opisał w utworze Proporzec albo hołd pruski.
Od 1957 roku jest siedzibą główną Muzeum Narodowego w Lublinie, założonego w 1906 roku.
#zamekwlublinie
2. Muzeum Narodowe w Lublinie
Muzeum Narodowe w Lublinie, należy do najstarszych i największych muzeów we wschodniej Polsce. Główna siedziba zlokalizowana jest na zamku królewskim w Lublinie.
W muzeum oglądać wiele stałych wystaw tematycznych. Są to: ekspozycja archeologiczna, wystawa monet i medali od X do XX w., sztuka ludowa regionu lubelskiego, galeria polskiego malarstwa od XVII do XX w. (m.in. „Unia Lubelska” Jana Matejki), a także malarstwa obcego od XVII do XIX w. (m.in. „Piłat umywający ręce” Hendricka ter Brugghena).
Na wystawie uzbrojenia prezentowane są militaria w przekroju czasowym od średniowiecza do II wojny światowej, a w galerii sztuki zdobniczej są eksponowane wyroby ze srebra, ceramika, zegary, meble oraz tkaniny. Na Zamku znajduje się też Kaplica Trójcy Świętej fundacji króla Władysława Jagiełły z bezcennymi malowidłami bizantyńsko-ruskimi z 1418 r.
3. Pomnik Lwa
Pomnik lwa w Lublinie znajduje się przy schodach prowadzących na Wzgórze Zamkowe. Figurę lwa zrekonstruowano wg wzoru z Cmentarza Orląt we Lwowie. Pomnik ten jest symbolem więzi z rodakami we Lwowie i na kresach wschodnich.
Pomnik przedstawia siedzącego lwa z głową zwróconą w lewo, opierającego lewą łapę na tarczy z herbem Lwowa. Posąg odsłonięto go 10 czerwca 1995 roku. Wykonany został przez Witolda Marcewicza.
4. Kaplica Trójcy Świętej
Kaplica Trójcy Świętej, na zamku w Lublinie, została zbudowana pomiędzy latami 1341 a 1370 w czasach panowania Kazimierza Wielkiego. Mury całej kaplicy – nawy i prezbiterium, w obu ich poziomach – powstały wg jednej koncepcji. Posiadała nawę oraz wielokątne prezbiterium, do którego, przypuszczalnie krótko po rozpoczęciu budowy, dostawiono z obu stron zamkowe mury obwodowe.
Z inicjatywy Władysława Jagiełły kaplica została przed 1418 rokiem ozdobiona malowidłami bizantyjskimi. W bryle kościoła dominowały dwa strome, schodkowe szczyty, które przetrwały do lat pięćdziesiątych XVII wieku. Dolną kondygnację przeznaczono na kryptę dla zmarłych kapelanów i miejscowych dostojników, zaś górną dla potrzeb religijnych. Wieloboczne prezbiterium oraz kwadratowa nawa sklepione były żebrowo. Sklepienie nawy podtrzymywał centralnie osadzony filar. Ten element konstrukcyjny był typowy dla architektury sakralnej i świeckiej w okresie panowania Kazimierza Wielkiego. W okresie renesansu kościół miał nadal charakter gotycki, chociaż wejście umieszczono na poziomie pierwszego piętra i ujęto je w nowy renesansowy portal, wykonany w warsztacie kamieniarskim Komasków. Dopiero w XVII wieku fasada świątyni była już zwieńczona szczytem w stylu renesansu lubelskiego.
W drugim dziesięcioleciu XV wieku podjęte zostały prace malarskie we wnętrzu kościoła. Wykonał je anonimowy zespół malarzy ruskich pod kierownictwem mistrza Andrzeja. Ściany i sklepienie pokryte zostały polichromią w stylu rusko-bizantyńskim. Malowidła ukończono w 1418 roku, co zostało utrwalone cyrylicą na tablicy fundacyjnej w łuku tęczowym kościoła. Poza scenami religijnymi zdobiącymi wnętrze kościoła znajdują się tu dwa portrety Władysława Jagiełły. Polichromię wykonano różnymi technikami: na suchym i na mokrym tynku, farbami temperowymi.
5. Lubelska Trasa Podziemna
Lubelska Trasa Podziemna to około 300-metrowa trasa turystyczna biegnąca pod zabudową Starego Miasta w Lublinie. Została otwarta w czerwcu 2006 r. Korytarze i sale rozłożone są na trzech kondygnacjach na głębokości od 9 do 12 metrów.
Ścieżka przebiega pod lubelskim Starym Miastem: zaczyna się w Trybunale Koronnym, biegnie pod ulicami Złotą i Archidiakońską, kończy się zaś w jednej z kamienic przy placu Po Farze. Trasa ukształtowała się w rezultacie połączenia części z licznych staromiejskich piwnic. Ich historia sięga początku XVI wieku, czyli stulecia największej świetności Lublina. Miasto było wtedy jednym ze znaczniejszych centrów handlowych w Polsce, w którym odbywały się jarmarki słynne w całej ówczesnej Europie. Lubelskie piwnice pełniły w tym okresie funkcję składów kupieckich.
Kulminacja podziemnej trasy jest multimedialna wizualizacja (światło, dźwięk, ruch) Wielkiego Pożaru Lublina, który wybuchł dnia 2 czerwca 1719. Wizualizacja ta została stworzona w oparciu o obraz w kościele oo. dominikanów opowiadający o tym wydarzeniu. Widz zostaje zaproszony do przeżycia jednego dnia w osiemnastowiecznym Lublinie. Przemierza miasto wraz z wirtualnym wędrowcem, odkrywa wielokulturowość Lublina, by w końcu znaleźć się w centrum kataklizmu i stać się świadkiem cudu, który uratował Lublin od całkowitej zagłady.
6. Podziemia Browaru Perła
Browar został założony przez żydowskiego przemysłowca Hersza Jojnę Zylbera w 1912 roku pod nazwą Browar Parowy Jeleń. Zakład specjalizował się w produkcji piwa zwyczajnego i piwa koszernego na rynek Królestwa Kongresowego oraz na rynki zagraniczne. W czasie I wojny światowej firma została zamknięta. Po 1918 roku wznowiła działalność. W okresie międzywojennym zakład konkurował z browarem ZP K.R. Vetter. W czasie II wojny światowej rodzina Zylberów została przez Niemców pozbawiona majątku i zmuszona do zamieszkania w getcie. Później zginęła w obozie zagłady w Bełżcu.
Po 1945 roku jedyny pozostały przy życiu po Holocauście syn właściciela browaru Stefan Zylber-Jankowski zdołał odzyskać zakład i wznowił produkcję piwa. Utracił go jednak w 1948 roku na skutek nacjonalizacji. Przedsiębiorstwo upaństwowiono i połączono z browarem Vetterów jako Lubelskie Zakłady Piwowarsko – Słodownicze w Lublinie. Od tej pory zakład nosił nazwę Browar Nr 1 Jeleń w Lublinie. Lubelskie Zakłady Piwowarsko-Słodownicze rozbudowały browar wykorzystując urządzania z nieczynnych zakładów i w 1951 r. wyprodukowały 40 tys. hl piwa. W latach pięćdziesiątych i siedemdziesiątych nastąpił dalszy rozwój browaru. Zainstalowano nową warzelnię, rozbudowano fermentownię i leżakownię oraz halę rozlewu piwa butelkowanego. W 1990 r. browar opuściło 150 tys. hl piwa. Było to jedyne piwo warzone w browarze: Perła Chmielowa o zawartości ekstraktu 12,5% i alkoholu 4,5%.
7. Bazylikę pw. św. Stanisława i klasztor Dominikanów w Lublinie
Bazylika pw. św. Stanisława i klasztor Dominikanów w Lublinie.
Zostały wzniesione we wschodniej części wzgórza staromiejskiego, na tzw. górce dominikańskiej. Historia klasztoru wiąże się z relikwią Drzewa Krzyża Świętego, znajdującą się w nim do 1991 roku.
8. Piwnica pod Fortuną
Dzisiaj w naszych lubelskich peregrynacjach zabierzemy Was do Piwnicy pod Fortuną. To nie zwykłe miejsce, czasem nazywane także Winiarnią pod Fortuną, to pomieszczenie z zabytkowymi polichromiami w kamienicy Lubomelskich przy Rynku 8 w Lublinie.
Swoją nazwę piwnica zawdzięcza przedstawieniu Fortuny, znajdującym się na sklepieniu. Powstałe po roku 1596 późnorenesansowe malowidła są rzadkim w Polsce przykładem świeckich mieszczańskich. Obecnie wiadomo, że siedem scen znajdujących się na ścianach piwnicy zostało namalowanych na podstawie rycin z książki emblematycznej Emblemata saecularia… autorstwa Johanna Theodora i Johanna Israela de Bry, po raz pierwszy opublikowanej w 1596 roku we Frankfurcie nad Menem, a dwie zostały oparte na miedziorytach autorstwa Heinricha Ulricha z Norymbergi.
9. Obóz koncentracyjny w Majdanku
Podczas naszych lubelskich peregrynacji mieliśmy okazję odwiedzić mroczne i przygnębiające miejsce, a mianowicie teren dawnego obozu koncentracyjnego na Majdanku.
Dzieje tego obozu są nierozerwalnie połączone z historią ziem między Wisłą a Bugiem podczas II wojny światowej, a w szczególności z polityką zagłady Żydów i Słowian, koncepcją generalnej germanizacji niektórych miast regionu (Lublin, Zamość) oraz akcją wysiedleńczą prowadzoną na szeroką skalę na Zamojszczyźnie.
Przez obóz przeszło ok. 150 000 osób. Ostatnie badania wskazują, że ofiar było 78 000, z czego 59 000 to Żydzi.
Majdanek został wyzwolony 23 lipca 1944 roku przez wojska radziecikie.. W obozie, po ewakuacji, pozostało ok. 1000 więźniów, nad którymi opiekę roztoczył lubelski PCK. Jednakże na terenie Majdanka został natychmiast utworzony obóz filtracyjny NKWD dla żołnierzy AK i NSZ, wykorzystujący infrastrukturę hitlerowską.
10. Latarnia Pamięci
W Lublinie, po przejściu bramy grodzkiej z prawej strony mostu prowadzącego na zamek stoi stara latarnia, która świeci się nawet w słoneczne dni. Dalczego?
Nie jest to awaria. Niegasnąca latarnia przy ul. Podwale jest pomnikiem upamiętniającym świat, którego już dzisiaj w Lublinie nie ma. W tym miejscu bowiem, przed wojną, znajdowało się skrzyżowanie ulic Krawieckiej i Podwale, w dawnej dzielnicy żydowskiej. Tragiczny los jaki spotkał jej mieszkańców ma właśnie upamiętniać Latarnia Pamięci i przypominać nam by już nigdy nic podobnego się nie wydarzyło.
11. Portal na Placu Litewskim
Na Placu Litewskim znajduje się portal, za pomocą którego łączymy się w czasie rzeczywistym z Wilnem!
12. Brama Krakowska
Ta niezwykła perełka, w której znajduje się Muzeum Historii Miasta Lublin, łączy Rynek i Stare Miasto ze Śródmieściem Lublina.
Brama Krakowska powstała (wraz z murami obronnymi, po których niestety nie ma dziś śladu) w XIV wieku.
13. Muzeum Zakładu Historii Farmacji
Muzeum Zakładu Historii Farmacji w Lublinie mieści się w zabytkowej aptece przy ul. Grodzkiej 5a na lubelskim Starym Mieście.
Aktualnie muzeum zajmuje dwie sale. W pierwszej eksponowane są dawne meble apteczne z kolekcją historycznego szkła farmaceutycznego (butelki, słoiki) oraz narzędzi aptekarskich. Natomiast w drugiej (laboratoryjno-magazynowej) zbiór dokumentów (recepty, etykiety) oraz bogata kolekcja wag.
Muzeum jest obiektem całorocznym, czynnym od wtorku do piątku. Wstęp jest bezpłatny.
14. Rynek i Trakt Królewski
Kamienice staromiejskie otaczające Rynek w Lublinie stanowią jedną z ciekawszych starówek w Polsce. Na Rynku znajduje się Stary Ratusz, a w jego podziemiach mieści się Trybunał Koronny oraz muzeum Historii Ratusza.
Przez Rynek przechodzi Trakt Królewski – czyli najważniejszy szlak komunikacyjny w Lublinie. Ta ważna droga prowadzi ze Wzgórza Zamkowego, przez Bramę Grodzką, Rynek, Bramę Krakowską, Plac Łokietka. Koniec traktu znajaduje się w pobliżu Nowego Ratusza gdzie rozpoczyna się Krakowskie Przedmieście.
Na Trakcie Królewskim znajdują się liczne restauracje, muzea i miejsca zabytkowe warte uwagi turystów.
15. archiKatedra i Wieża Trynitarska
Archikatedra to piękny barokowy kościół – największy w Lublinie. Tuż obok znajduje się Wieża Trynitarska, gdzie znajduje się Muzeum Archidiecezjalne oraz 4 dzwony m.in. największy w Lublinie – dzwon Maria – uruchamiany podczas ważnych uroczystości.
16. Park Ludowy
Idąc z dworca kolejowego w Lublinie przespacerowaliśmy się przez piękny, zrewitalizowany park. Nasza uwagę zwróciła ciekawa kładka nad rzeką Bystrzycą wraz dydaktycznym parkiem wodnym, które widzimy na zdjęciach.
Obiekt powstał w czynie społecznym w latach 1950–1957 według projektu Władysława Niemca (Niemirskiego) na podmokłych terenach położonych nad Bystrzycą. Jego powierzchnia wynosiła wtedy 31 ha. Przez lata był chętnie odwiedzany przez mieszkańców Lublina, odbywały się tam koncerty, funkcjonowało miasteczko ruchu drogowego i popularna kawiarnia w samolocie DC3.
17. Muzeum wsi lubelskiej
Kolejnym ciekawym miejscem w Lublinie jest Muzeum Wsi Lubelskiej czyli skansenu gdzie znajdziemy zabytki architektury drewnianej i murowanej z rejonu dawnego województwa lubelskiego.
Muzeum zostało stworzone w 1960 r i znajduje się na obrzeżach miasta w dzielnicy – Sławin – jego powierzchnia to blisko 27 ha.
18. Jezioro zemborzyckie
Jezioro Zemborzyckie to zbiornik na rzece Bystrzycy, położony w południowych granicach Lublina. Zalew powstał w 1974 roku przy udziale prac społecznych mieszkańców Lublina.
Obiekt ten posiada liczne atrakcje. Jedną z nich są zróżnicowane brzegi. Część wschodnią Zalewu okalają tereny zalesione, pełne romantycznych i ładnie położonych zatoczek. Zachodnia część Zalewu jest odsłonięta. Przybrzeżne partie są płytkie, dzięki czemu byłyby atrakcyjnymi miejscami dla amatorów kąpieli, gdyby nie dno pokryte gdzieniegdzie mułem, gdzieniegdzie gęstą roślinnością.
Chętni na kąpiel w Zalewie, muszą liczyć się z jeszcze jedną niedogodnością, jaką są pojawiające się tam bardzo często sinice. Zalew Zemborzycki, to prawdziwy raj dla wędkarzy, a także kajakarzy, którzy spływają do niego rzeką Bystrzycą.
19. Spływ kajakowy bystrzycą
W Lublinie można wybrać się również na spływ kajakowy – nasz wybór padł na Bystrzycę. Rzeka przepływa przez sam Lublin ale wcześniej również zasila wody Zalewu Zemborzyckiego.
Spływ rozpoczynamy przy starym, drewnianym młynie w Osmolicach. Osłonięta drzewami Bystrzyca, wije się wśród pól i łąk pozwalając na podziwianie dzikiej przyrody.
Czyste wody obfitują w wiele rzadkich gatunków ryb takich jak: pstrągi, lipienie i szczupaki, a wprawny obserwator może tu spotkać raka lub żółwia błotnego! Dodatkową atrakcją są drewniane młyny oraz zespoły pałacowo-parkowe, które zobaczymy m.in. w Osmolicach i Pszczelej Woli.
Na koniec czeka nas nie lada wyzwanie, przepłynięcie tafli Zalewu Zemborzyckiego! Wymaga to lekkiego wysiłku, ale dostarcza dużo satysfakcji i wrażeń. Szczególnie, że trochę wiało i fala na zalewie była spora.
Spływ kończymy przy marinie klubu kajakowego oraz wypożyczalni sprzętu wodnego KAJAKI.lublin.pl.
20. Zaczarowana dorożka
Chcemy zaprosić Was do niezwykłego miejsca, które mieści się w samym sercu lubelskiej Starówki przy ul. Grodzkiej 1.
Restauracja Zaczarowana Dorożka to prawdziwa podróż w czasie. Gości od progu przywitają przedwojenne szlagiery, często w oryginalnych interpretacjach z lat 20. i 30. ubiegłego wieku. Do dwudziestolecia międzywojennego odwołuje się również kameralny wystrój lokalu autorstwa prof. Marii Sękowskiej z Wydziału Artystycznego UMCS, a nawet menu.
Autentyczne mebelki, fotografie, drobiazgi… wszystko to pachnie dwudziestoleciem międzywojennym i z tego właśnie okresu pochodzi. W towarzystwie Bodo, Astona czy Ordonówny o odpoczynek od miejskiego zgiełku nietrudno.
Kelnerzy prezentują sobą przedwojenną kindersztubę, a ich zachowanie oraz podejście do klienta sprawią wrażenie jakby przeniesiono ich do naszych czasów z filmu Zakręte rewiry.
Zachęcamy do odwiedzin!
gastronomia
Polecamy:
- Zaczarowana Dorożka
- Browar Grodzki
- Browar Lublin
bilety
1.Zamek w Lublinie - w niedziele wstęp wolny.
komunikacja
Bilety do komunikacji publicznej kupimy za pomocą aplikacji Mobilet oraz w pojeździe.
lublin – województwo lubelskie
Mapy & ciekawostki
„Czarcia łapa”
Wędrując Krakowskim Przedmieściem dojrzeliśmy ciekawe wydarzenie z gatunku światło, woda i dźwięk. Jako, że byliśmy Lublinie, spektakl dotyczył legendy o Czarciej Łapie. Podanie – zwane też czasami legendą o sądzie diabelskim – ma wiele wersji. Jedna z nich głosi, że w 1637 roku, w lubelskim trybunale koronnym, odbył się proces pewnej wdowy. Stroną w sporze był magnat, który przekupił sędziów. Skorumpowani sędziowie, nie bacząc na fakty, przyznali rację magnatowi. Zrozpaczona wdowa wzniosła ręce do krucyfiksu wiszącego w sali sądowej i zawołała: Gdyby diabli sądzili wydaliby sprawiedliwszy wyrok! Jej pełen bólu i gniewu głos odbił się echem w wysokich salach lubelskiego trybunału i przestronnej sieni. Jeszcze tej samej nocy, o północy, w sali posiedzeń sądowych pojawiły się tajemnicze postacie odziane w żupany, szlacheckie kontusze i w czarnych perukach. Przerażony pisarz, notujący przebieg rozprawy, spostrzegł diabelskie rogi ukryte w kruczych włosach i poczuł zapach siarki. Wydali oni wyrok na korzyść kobiety. Ażeby go przypieczętować, diabelski sędzia oparł się ręką o stół, wypalając w desce ślad dłoni. Wówczas to Chrystus na krucyfiksie w sali rozpraw odwrócił głowę, żeby nie patrzeć, jak diabelskie sądy są sprawiedliwsze od ludzkich. Krzyż trybunalski do dziś znajduje się w jednej z kaplic w archikatedrze. Niesprawiedliwi sędziowie połamali sobie nogi na trybunalskich schodach.
Publikacja wydana w 2018 roku – roku jubileuszu 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, kiedy Lublin był nie tylko świadkiem historii, ale i sprawcą wydarzeń, które ukształtowały wolną Polskę.
7 listopada 1918 roku Lublin został pierwszą stolicą odrodzonej Polski i siedzibą pierwszego niepodległego rządu w kraju. Gdy w Warszawie panowali jeszcze zaborcy, w Lublinie powstał zalążek odrodzonej i demokratycznej ojczyzny. Choć funkcjonowanie tego rządu to krótki epizod w dziejach zmagań o polską niepodległość, świadczy on o wyjątkowym znaczeniu Lublina na politycznej mapie ówczesnej Polski.
Publikacja zawiera teksty: Marty Polańskiej pt. Początki osadnictwa na terenie Lublina, Grażyny Jakińskiej pt. Lublin od XII do XVIII wieku i Magdaleny Piwowarskiej pt. Lublin od XIX do XXI wieku. Całość publikacji opatrzona jest ilustracjami i archiwalnymi fotografiami.
- Lublin to jedno z 3 miast w Polsce gdzie w komunikacji publicznej wykorzystywane są Trolejbusy?
- Pozostałe 2 miejscowości to Tychy i Gdynia.
"Turyści nie wiedzą gdzie byli, podróżnicy nie wiedzą gdzie będą."
Paul Theroux
