Pszczyna

województwo śląskie

Pszczyna

Dziś chcemy Was zaprosić do uroczego miasteczka, często nazywanego Perłą Górnego Śląska.
Mowa oczywiście o Pszczynie.
Pszczyna kojarzy nam się przede wszystkim ze wspaniałym zamkiem a w istocie pałacem, rezydencją magnacką. Zbudowany na miejscu gotyckiego zamku, kilkukrotnie przebudowywany, obecnie prezentuje styl neobarokowy.
Pałac otacza zabytkowy park Krajobrazowy w stylu angielskim.
Wnętrza zamku pszczynskiego, przetrwały niemalże w niezmienionym stanie – wystrój i wyposażenie pochodzą z ostatnich 30 lat XIX wieku.
 
 

Rynek

Nasz pszczyńskie wojaże postanowiliśmy zacząć od zjawiskowego rynku tego miasta. Piękna pszczyńska starówka zachowała swój tradycyjny, średniowieczny układ urbanistyczny. Centralnym plac w Pszczynie, otoczony jest starannie odrestaurowanymi kamieniczkami z XVIII i XIX wieku.
Zabytkową zabudowę Rynku stanowią m.in. neorenesansowy Ratusz, oraz przylegający do niego wspaniały kościół ewangelicki. Dalej podziwiać możemy budynek „Warty” z Bramą Wybrańców prowadzącą do zamku i stojący nieco za nimi kościół katolicki Wszystkich Świętych. Po przeciwnej stronie rynku stoi dawna winiarnia, zwana Frykówką. Rynek zdobią też elementy małej architektury oraz ciekawie przycięte platany, pod którymi można sie przysiąść, na jednej z ławeczek, do księżnej Daisy von Hochberg 😉 Zachęcamy również do odwiedzin miejscowej lodźarni, słynnej w okolicy ze znakomitych wyrobów 😉
Granice średniowiecznego układu przestrzennego rynku wyznaczają ulice: Warowna, Piwowarska i Basztowa. Jedną z najciekawszych uliczek jest tutaj Piastowska, czyli pszczyński deptak, prowadzący od Rynku w kierunku dworca PKP przy którym mogliśmy posłuchać muzyki granej na żywo przez miejscowego akordeonistę! U jej wylotu stoi ciekawe Muzeum Prasy Śląskiej w którym poznać można nie tylko historię prasy lokalnej, ale też śląskiego druku

Zamek w pszczynie

Zamek w Pszczynie jest chyba najpiękniejszą rezydencją na Śląsku i jedną z największych atrakcji województwa. To tam właśnie skierowaliśmy swoje kroki w naszym zwiedzaniu tego miasta 😉
Udokumentowane początki murowanego, obronnego zamku pszczyńskiego sięgają I połowy XV wieku, bowiem wiadomo, iż w roku 1433 oparł się on najazdowi husytów. W czasach Heleny Korybutówny (1424-1449) zamek gotycki był potężną budowlą czworoboczną, składającą się z dwóch budynków z wieżami, połączonych murami. Całość chroniły wał ziemny i fosa.
Zamek renesansowy, dwupiętrowy, z krużgankami, zbudowany na planie nieregularnego czworoboku, znany jest z opisów zachowanych w książęcym archiwum oraz widoku zachowanego na słynnej mapie Andreasa Hindenberga z 1636 roku. Z tamtej budowli zachowała się Brama Wybrańców, zbudowana przez Consilio Miliusa w 1687 roku, a będąca siedzibą straży zamkowej. Do znanych postaci tamtej epoki należy nadworny kapelmistrz i organista w Pszczynie – Georg Philipp Telemann (1681-1767). Dziś melomani mogą przeżyć niezapomniane chwile słuchając jego muzyki w Sali lustrzanej Zamku Pszczyńskiego podczas organizowanych od 1979 roku „Wieczorów u Telemanna”.
Kolejną postacią, związaną z zamkime była słynna z urody Angielka, Mary Theresa Olivia Cornwallis-West, księżna von Pless, nazywana Daisy (1873-1943). Po ślubie z Janem Hernykiem XV (1861-1938) w Londynie przyjechała do Pszczyny i swoje pierwsze wrażenia zapisała w pamiętniku:
„Znajdowały się tu hektary tarasów i ogrodów oraz wiele obojętnych rzeźb. Wspaniały porządek reprezentacyjnych przestrzeni z ciężkim bogactwem luksusu, ale bez komfortu i wygody, a nawet bez osobistej łazienki!”.
W latach 1914-1917 zamek pszczyński odegrał znaczącą rolę, będąc cesarską Główną Kwaterą i siedzibą sztabu wojsk niemieckich. To właśnie w Pszczynie cesarz, szef sztabu gł. marszałek Paul von Hindenburg oraz szef sztabu wsch. generał Erich von Ludendorff podejmowali decyzje wojskowe zmieniające oblicze ówczesnej Europy. Po plebiscycie w roku 1922 Pszczynę włączono do odrodzonego Państwa Polskiego.
Po wkroczeniu Armii Czerwonej do Pszczyny w lutym 1945 roku w zamku umieszczono szpital, jednak sam zamek jak i jego wyposażenie, w tym olbrzymie kryształoweu lustra, ocalały.
9 maja 1946 r. otwarto dla publiczności podwoje zamku pszczyńskiego. Początki były skromne – ekspozycja znalazła swoje miejsce jedynie w kilku pomieszczeniach I piętra, gromadząc w nich zabytkowe przedmioty sztuki zdobniczej, zachowane z czasów panowania rodziny Hochberg.
Należy podkreślić, że w Muzeum zachowało się około 80% oryginalnego wyposażenia wnętrz z przełomu wieków XIX/XX.
Zamek w Pszczynie należy do tych nielicznych muzeów tego typu w naszej części Europy, które zachowały historyczne, bogate wyposażenie.

Muzeum prasy Śląskiej

Odwiedzając Pszczynę zawitaliśmy na Szlak Zabytków Techniki. Miasto to kojarzy się głównie z rezydencją książąt pszczyńskich oraz zagrodą żubrów… Jednak mieści się tu również ciekawy i unikalny obiekt – Muzeum Prasy Śląskiej.
Budynek, w którym mieści się muzeum, powstał na przełomie XVIII i XIX wieku poza murami miasta. Ostatnim właścicielem przed II wojną światową był Żyd Moritz, który prowadził tu zakład mięsny. Zniszczoną kamienicę przed wyburzeniem uratował pierwszy kustosz i dyrektor muzeum Aleksander Spyra oraz członkowie Towarzystwa Miłośników Ziemi Pszczyńskiej.
Muzeum zostało otwarte 5 lipca 1985 roku w 140. rocznicę wydania pierwszej polskiej gazety na Górnym Śląsku – „Tygodnika Polskiego Poświęconego Włościanom”, wydawanego w Pszczynie w latach 1845—1846.
W muzeum zgromadzono eksponaty obrazujące dawną technikę drukarską, takie jak: maszyny drukarskie, urządzenia introligatorskie oraz linotyp. W muzeum znajdują się gazety wydawane przez Wojciecha Korfantego, Stanisława Ligonia i Karola Miarkę.
Na piętrze znajduje się sala nazywana Izbą u Telemanna. Jej nazwa pochodzi od nazwiska Georga Philippa Telemanna i ma upamiętnić pobyt kompozytora w latach 1705–1709 na dworze książąt pszczyńskich. W sali nie tylko są zgromadzone instrumenty muzyczne z terenu Górnego Śląska, ale pełni ona również rolę sali koncertowej. Jednym z najcenniejszych eksponatów są organy pozytyw z drewnianego kościółka św. Jadwigi w Pszczynie
Muzeum jest otwarte:
od wtorku do soboty w godzinach 10:00 – 14:00 oraz w niedziele w godzinach 14:00 – 18:00.

Zagroda Wsi Pszczyńskiej

Udaliśmy się również do miejscowego skansenu Zagroda Wsi Pszczyńskiej.
Podziwialiśmy w nim zabytki drewnianej architektury ludowej z regionu pszczyńskiego. Skansen został utworzony w 1975 roku na powierzchni ok. 2 ha na terenie Parku Kolejowego (dziś zwanego Dworcowym). Po rozbudowie w 2013 roku skansen zyskał m.in. replikę młyna wodnego, budynek usługowy z kasą i sklepem z pamiątkami oraz altanę położoną nad stawem. Skansen jest położony we wschodniej części zabytkowego parku pszczyńskiego.
Na blisko dwóch hektarach zgromadzono kilkanaście obiektów architektury drewnianej ziemi pszczyńskiej. Najstarszym zabytkiem jest spichlerz dworski z Czechowic (1784). Prawdziwą atrakcją jest również stodoła ośmioboczna z Kryr (XVIII w.), chałupa z Grzawy (1831), kuźnia z Goczałkowic (XIX w.) i młyn wodny z Bojszów, w którym dzisiaj mieszczą się sale wystawowe.
W jednym z budynków naszą uwagę zwróciła wystawa zdjęć starych, ceglanych domów z terenu dawnego Księstwa Pszczyńskiego. Wiąże sie ona z książką Doroty Brauntsch:
„Jest to opowieść o cegle, kulturze chłopskiej, przemianie Górnego Śląska i o tym, czym jest dom. I jeszcze o idealistach, którzy próbują ocalić przeszłość. Bo jeśli nie wiesz, skąd jesteś, nie wiesz, kim jesteś.”

Pokazowa zagroda Żubrów

Pszczyna jest miejscem niezwyklym również z tego powodu, że żyją tutaj żubry. Żubr jest objęty ochroną ścisłą jak gatunek zagrożony wyginięciem. Jest największym ssakiem lądowym Europy. Samce mogą osiągać ciężar nawet 900 kg!
A skąd żubry wzięly sie w Pszczynie? W 1865 r. książę pszczyński wymienił z carem Aleksandrem 25 jeleni na 4 żubry z Puszczy Białowieskiej. Obecnie w Pszczynie jest ok 50 żubrów.
Zwierzęta możemy oglądać w Pokazowej Zagrodzie Żubrów. Mieszkają tu również muflony, jelenie, sarny, pawie, kaczki, gęsi.
Oczywiście nie są to jedyne atrakcje tego ciekawego miasteczka.

pszczyna – województwo śląskie

Mapy & ciekawostki

Rok 2019 skończyliśmy z Żubrami😉 Najpierw był 3 Bieg Żubra w Studzienicach, gdzie przebiegliśmy 12 km dostając intersujące medale.

"Turyści nie wiedzą gdzie byli, podróżnicy nie wiedzą gdzie będą." Paul Theroux

Dodaj komentarz