województwo świętokrzyskie
Opatów
Nasze świętokrzyskie wędrówki postanowiliśmy zacząć od Opatowa. To znamienite w czasach średniowiecznych i renesansowych miasto kryje wiele ciekawych miejsc więc zajrzyjmy do środka. Najlepiej wchodząc przez bramę miejską 
brama Warszawska
Brama Warszawska wraz z pozostałością murów obronnych fundacji Kanclerza Krzysztofa Szydłowieckiego zbudowana została z kamienia na planie kwadratu w latach 1520-30. Wchodziła niegdyś w system obronny renesansowego Opatowa wraz z nieistniejącymi już dziś murami obronnymi i 3 bramami (Lubelską, Krakowską, Sandomierską).
Brama pierwotnie była wyższa, dziś posiada wyłącznie jedną kondygnację, zwieńczoną zrekonstruowaną, stylizowana na renesansową, attykę. Zewnętrzną stronę budowli, tuż pod otworem strzelniczym, zdobi herb szydłowieckich trzymany przez smoka. Powyżej widnieje wizerunek Matki Boskiej – hołd dla bohaterów Cudu nad Wisłą.
Kolegiata p.w. św. Narcina z Tours
Opatowska kolegiata pod wezwaniem św. Marcina z Tours zajmuje wyjątkowe miejsce wśród zabytków architektury romańskiej w Polsce. Jako jedna z nielicznych dobrze dochowana od XII wieku do naszych czasów swoimi rozmiarami, okazałością i wysoką klasą architektoniczną od ponad ośmiuset lat daje świadectwo kunsztu średniowiecznych budowniczych, który sprawił, że króluje i dziś bazylika opatowska nad (…) domostwami (…) miasteczka. Rysuje się z dala jej piękna sylweta, zwraca uwagę znaczna wyniosłość kościelnych murów, stawianych z poważnych ciosów (…).
Wszystko to od lat rodzi pytania o imię fundatora i funkcje, jakie pełniła lub w jego zamyśle pełnić miała ta niezwykła budowla. Próby udzielenia odpowiedzi na te kwestie stworzyły dość bogatą literaturę pełną przeróżnych teorii dotyczących daty powstania, pierwotnego charakteru i losów świątyni.
A jednak średniowieczna historia kolegiaty, biorąc pod uwagę zachowane (a nader nieliczne i nierzadko dostarczające sprzecznych informacji) źródła przedstawia się bardzo zagadkowo
Podziemia opatowskie
Opatowskie piwnice zaczęły powstawać najprawdopodobniej w XIII wieku. Najstarsze detale, widoczne na trasie, pochodzą z XV wieku. Ich eksploracja miała miejsce w latach 60. i 70. XX wieku, a prowadzili ją członkowie Krakowskiego Klubu Turystyki Jaskiniowej pod kierownictwem inż. Stanisława Nowosielskiego (Politechnika Krakowska).
Od 1971 roku rozpoczęto w odkrytych pomieszczeniach działania ratunkowo-zabezpieczające, prowadzone pod nadzorem specjalistów z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie przez górników z PRG Bytom. Sama trasa została udostępniona do zwiedzania w 1984 roku.
Obecnie trasa liczy ok. 500 metrów i biegnie na trzech kondygnacjach pod opatowskim rynkiem, ulicami oraz kamienicami. Wejście i wyjście odbywa się w tym samym punkcie – przy pl. Obrońców Pokoju 18. Na trasie znajduje się kilkanaście komór (m.in. Żmigród, Mała Lessowa, Górnicza, Strzelnica, Partyzancka, Kupcowej, Składowa Lessowa, Przechowalnia, Kupiecka i Geologiczna). Podczas zwiedzania zobaczyć można ekspozycję, związaną z miastem oraz Ziemią Opatowską.
Trasa jest obiektem całorocznym, czynnym codziennie z wyjątkiem świąt. Wstęp jest płatny, zwiedzanie odbywa się w grupach, prowadzonych przez przewodnika.
opatów – województwo świętokrzyskie
Mapy & ciekawostki
"Turyści nie wiedzą gdzie byli, podróżnicy nie wiedzą gdzie będą."
Paul Theroux
