województwo MAŁOPOLSKIE
Wieliczka
4 ciekawe miejsca w Wieliczce
Dzisiaj chcemy Was zabrać do miasta, którego nazwę zna każdy z nas. Wieliczka, bo o niej mowa, słynie z zabytkowej kopalni soli, znajdującej się na liście światowego dziedzictwa kultury UNESCO.
Pochodzący z lat 1123–1125 dokument legata papieskiego Idziego, po raz pierwszy wymieniał łacińską nazwę Magnum Sal (‘Wielka Sól’), z którego wywodzi się obecna nazwa miasta. Z czasem wczesnośredniowieczna nazwa topograficzna wymawiana Wielka Sól uległa znacznemu przekształceniu. Powstała wtedy nazwa Wieliczka lub Weliczka utrzymała się do czasów współczesnych.
Prawdopodobnie pierwszymi osadnikami, na tym terenie, była ludność z plemion celtyckich. W późniejszych latach zostali wyparci przez ludność słowiańską. Znaczenie osady górniczej wzrosło po przeniesieniu stolicy Polski z Gniezna do Krakowa przez Kazimierza Odnowiciela. Warzelnie przynosiły wielkie dochody.
Zapraszamy zatem na spacer po mieście 
1. Zamek Żupny
Podczas naszych wielickich wędrówek trafiliśmy do Zamku Żupnego, dawnej siedziby zarządu kopalń Wieliczki i Bochni (niegdyś było to jedno wielkie przedsiębiorstwo).
Podwaliny pod budowę zamku dał w XIII wieku książę Henryk IV Probus, są to też początki krakowskiej Żupy, czyli solnego przedsiębiorstwa, będącego w posiadaniu władcy. Za prawidłowe zarządzanie dobrami odpowiadał żupnik – mianowany przez króla administrator żupy. Prawdziwy rozwój miasta i zamku nastąpił za Kazimierza Wielkiego, król lokował Wieliczkę na prawie niemieckim, gruntownie umocnił i przebudował zamek.
W XVIII wieku wokół budowli urządzono ogród, który do dzisiaj stanowi o atrakcyjności zamku, jest miejscem spotkań i odpoczynku zarówno mieszkańców Wieliczki jak i turystów. Przez 650 lat zamek ulegał pożarom, wojnom, oblężeniom i innym katastrofom, które w znaczący sposób wpłynęły na kształt dzisiejszej budowli. Najdotkliwsze zniszczenia powstały na skutek bombardowania wojsk radzieckich w 1945 roku.
Współcześnie odrestaurowany zamek stanowi siedzibę Muzeum Żup Krakowskich. W ramach zwiedzania zamku można obejrzeć stałą ekspozycję archeologiczną, kolekcję solniczek oraz aktualną wystawę czasową.
2. Tężnia Solankowa
Tężnia solankowa w Wieliczce to jedna większych tężni na południu naszego kraju. Jej powierzchnia to 7500 m2. W obiekt wkomponowana jest 22 wieża, z której można oglądać ciekawe panoramy miasta
Spacer po tężni jest korzystny dla naszego samopoczucia i zdrowia naszych dróg oddechowych. Czas zalecany do przebywania w tężni – to do 30 minut.
Więc jeśli jesteście alergikami, chcecie budować odporność organizmu albo jesteście narażeni na smog – polecamy korzystanie z tężni solankowych!
Tężnia w Wieliczce czynna jest codziennie w godzinach 10:00 – 18:00
3. Kopalnia Soli w Wieliczce
Podziemna Trasa Turystyczna wielickiej kopalni powstała na przełomie XVIII i XIX wieku. Około miliona turystów rocznie zwiedza ok. 3 km trasy składającej się z 20 komór, położonych na głębokościach od 64 do 135 metrów (poziomy I – III). Na trasie jest do pokonania ok. 800 schodów[14]. Część trasy przystosowana jest dla wózków inwalidzkich. Zwiedzanie trwa ok. 2–3 godziny. Na oficjalnej stronie internetowej zabytku można skorzystać z wirtualnego spaceru po obiekcie.
Wielicka kopalnia liczy 9 poziomów, z których pierwszy – poziom Bono – sięga na głębokość 64 metrów, zaś ostatni leży 327 metrów pod powierzchnią Ziemi. Łączna długość chodników łączących około 3000 wyrobisk (chodników, pochylni, komór eksploatacyjnych, jezior, szybów, szybików) przekracza 300 km. Kubatura zespołu wyrobisk to ok. 7,5 mln m³.
Kopalnię cechuje unikatowy mikroklimat, na który składa się – obok dużej wilgotności i zawartości chlorku sodu – stała temperatura (ok. 14–16 °C), ciśnienie, jonizacja i wysoka zawartość w powietrzu potasu, magnezu i wapnia. Sprzyja on prowadzonym na głębokości 135 metrów, w komorze Jezioro Wessel, turnusom rehabilitacyjnym dla osób ze schorzeniami górnych dróg oddechowych.
W kopalni powstało w roku 1951 Muzeum Żup Krakowskich. Jego założycielem i długoletnim dyrektorem był profesor Alfons Długosz. Żupa Krakowska (czyli kopalnie: wielicka i bocheńska) to jedyne obiekty górnicze na świecie czynne bez przerwy od średniowiecza do chwili obecnej, pozwalające prześledzić rozwój wydobycia soli twardej oraz solanki w poszczególnych epokach historycznych. Najstarszą zlokalizowaną dziś częścią kopalni wielickiej, w której odbywało się wydobywanie soli kamiennej metodami mechanicznymi, jest otoczenie góry (szybu) Goryszowski, pochodzące z drugiej połowy XIII w.
4. Kaplica św. Kingi w Kopalni Soli
Święta Kinga urodziła się 5 marca 1234 w Ostrzyhomiu.
Pochodziła z rodziny wielodzietnej.
W 1239 przybyła jako pięcioletnie dziecko do Polski. Królewna węgierska że względów politycznych została zaręczona z księciem sandomierskim Bolesławem Wstydliwym.
Jednak Kinga pragnęła od dzieciństwa życia dziewiczego. Podobno przyniosła w posagu 40 tysięcy grzywien, a według podania również sól węgierską, którą zaczęto wówczas w Bochni i Wieliczce wydobywać na większą skalę.
Chociaż sól znano w Polsce już wcześniej, to jednak pewne jest, że właśnie za czasów Kingi rozwinęło się jej wydobycie, prawdopodobnie za sprawą sprowadzonych przez nią górników węgierskich.
Legenda mówi, że polski książę Bolesław Wstydliwy poprosił o rękę Kingi, ta zwróciła się do swego ojca, aby w wianie dano jej sól, która chciała podarować swej przyszłej ojczyźnie zamiast złota i kosztowności, które wg Kingi niosą za sobą pot i łzy ludzkie. Król Węgier podarował jej więc najbogatszą kopalnię Siedmiogrodu w Marmarosz (Prajd). Kinga, biorąc ją w posiadanie, wrzuciła do szybu swój zaręczynowy pierścień, zaś w drodze do kraju swego męża zabrała ze sobą doświadczonych górników węgierskich. W Polsce kazała im szukać soli.
Znaleźli ją – jak pisze Ksiądz Piotr Skarga – „w pierwszym bałwanie [bryle] soli, który wykopano, pierścień się on jej znalazł, który ujrzawszy Kunegunda i poznawszy, dziękowała Panu Bogu, który dziwy czyni tym, którzy Go miłują”.
Wieliczka- województwo małopolskie
Mapy & ciekawostki
Książka przybliża, mało bądź w ogóle nieznane w języku polskim, angielskojęzyczne opisy wielickiej kopalni z XVIII i XIX wieku. Od stuleci kopalnia soli w Wieliczce stanowiła niezwykle silny magnes przyciągający różnorodnych podróżników – pisarzy, naukowców, arystokratów oraz przedstawicieli intelektualnych elit. Jako światowa atrakcja, owiana legendami, tajemnicza i mało przystępna stanowiła miejsce szczególne.
Wizja podziemi jaka wyłania się z opisów podróżników zaciekawia, fascynuje… czasem bawi. Jednocześnie jest źródłem wiedzy o dawnym świecie, obyczajach, kulturze, a także o wielu zapomnianych, historycznych szczegółach górniczego pejzażu. Stanowi okazję do przyjrzenia się kopalni z perspektywy rozmaitych ciekawych osobowości z innego obszaru kulturowego i epoki.
Relacje z pobytu w wielickiej kopalni są bardzo zróżnicowane, zarówno w formie jak treści wypowiedzi – od bajki–przypowieści (E.S.Craven Green) po ściśle naukowe opisy (np. J.R.Kohla czy G.Townsona). Czasem autor sucho i rzeczowo opisuje swe przeżycia (jak dr Peschier), a nieraz wnikliwie i głęboko, w szerszej perspektywie – sięga do innych nauk (jak E. Darwin, B.Taylor czy L.Stephens).
"Turyści nie wiedzą gdzie byli, podróżnicy nie wiedzą gdzie będą."
Paul Theroux
